Đề bài: Hãy viết một bài văn nghị luận (khoảng 1,5 trang giấy thi) bày tỏ suy nghĩ của anh/ chị rút ra thông điệp bài thơ “Những bó hoa” của Văn Cao.
Những bó hoa mang tới
chúc tụng
Thành công một con người
Hằng ngày hằng ngày
Xây thành cái mồ chôn
Con người thành công ấy
Người ta đôi khi bị giết
bằng những bó hoa
(Trích tập “Lá”, NXB Tác phẩm mới, 1988, tr.25)
Dàn ý Nghị luận về thông điệp được rút ra từ bài thơ Những bó hoa của Văn Cao
* Rút ra thông điệp từ bài thơ.
– Học sinh giải thích bài thơ và rút ra thông điệp đúng đắn cho bản thân:
Gợi ý:
+ Là lời cảnh tỉnh với những người mải đắm chìm trong thành công dẫn đến sa ngã, thất bại.
Hoặc: Những lời khen tụng, ngợi ca luôn chứa đựng hiểm hoạ có thể cầm tù con người từ chỗ thành công hoá ra thất bại.
* Phân tích, bàn luận:
– Ý nghĩa, vai trò:
Lời khen “những bó hoa” là những lời khen ngợi, công nhận trao tặng cho những người đạt được một thành tựu nào đó trong cuộc sống.
+ Nó là lời động viên, khích lệ, ghi nhận sâu sắc giúp thành công được vươn xa, lan toả.
+ Đôi khi lời khen chân thành giúp con người lầm lỡ, khác biệt tự tin hướng thiện bước ra khỏi bóng tối tiến đến thành công…
– Vì sao mải đắm chìm trong thành công hoặc lời khen ngợi lại chứa đựng hiểm hoạ sa ngã, thất bại?
Sự thành công
+ Bó hoa của sự thành công là con dao hai lưỡi bởi khiến người ta đắm chìm vào lời ca tụng, tán dương gợi sự thoả mãn và hơn thế là ảo tưởng về tài năng năng lực của bản thân.
+ Thành công như một liều thuốc ngủ làm tê liệt hệ thần kinh khiến con người mất đi ý chí phấn đấu và ngày một lụi bại.
+ Khi chỉ biết đắm mình, ngủ quên trong chiến thắng, không nỗ lực phấn đấu giậm chân tại chỗ, bị những người khác vượt qua và chở thành thất bại đáng thương trong tiếc nối.
+ Dẫn chứng: Câu chuyện thực từ bài học ngủ quên trong chiến thắng của anh Joreph Schooding – kình ngư Singapore đã tự mãn khi đạt HC vàng Olympic khi mới 21 tuổi từ đó ngủ quên trong thành công của mình và đành phải từ dã sự nghiệp ở tuổi 28. Anh nói trong tiếc nuối: “Sai lầm của tôi là tự mãn khi nghĩ vinh quang sẽ kéo dài mãi mãi vì bản thân đã tiến quá xa.”
Lời khen
+ Lời khen có giá trị tích cực nhưng nếu bị lạm dụng khen “hàng ngày hàng ngày” sẽ chở nên sáo rỗng, nhàm chán hay mỉa mai “khen đểu” làm mất đi giá trị đích thực của nó chở thành mồ chôn những mối quan hệ thân thiết gắn bó tạo lối sống giả tạo.
+ Nguy hiểm hơn lời khen bị biến tướng thành lời nịnh bợ tấng bốc quá mức khiến người nhận ảo tưởng sức mạnh, năng lực, quyền hạn của bản thân đắm chìm trong ảo tưởng khiến kiêu căng ngạo mạn. Đương nhiên, kết quả là người ấy sẽ nhanh chạy đến với sự thất bại, cô đơn, lạc lõng.
+ Dẫn chứng:
Thời vua Trần Dụ Tông bất tài ham mê tửu sắc nghe lời nịnh thần kết quả khiến nhà Trần rơi vời diệt vong và chết ở tuổi 33 để tiếng xấu muôn đời.
– Mở rộng, trao đổi với quan điểm trái chiều hoặc ý kiến khác để có cái nhìn toàn diện.
– Bài học nhận thức, hành động.
* Kết thúc vấn đề: – Khẳng định vấn đề nghị luận Mạnh Tử có nói “danh dự vượt quá thực tình là điều quân tử lấy làm hổ thẹn”
Bài văn Nghị luận về thông điệp được rút ra từ bài thơ Những bó hoa của Văn Cao (Mẫu 1)
Trong tập thơ Lá, nhà thơ Văn Cao đã để lại cho đời những vần thơ nhiều suy ngẫm. Bài thơ Những bó hoa với câu chữ ngắn gọn, hàm súc đã gửi gắm một thông điệp sâu xa: Những lời ca tụng, những bó hoa chúc mừng nếu chỉ dừng lại ở sự tán dương bề ngoài có thể trở thành chiếc bẫy giết chết con người trong chính thành công của họ.
“Những bó hoa mang tới
chúc tụng
Thành công một con người”
Bó hoa ở đây chính là hình ảnh ẩn dụ cho những lời khen ngợi, tung hô. Ban đầu, đó là sự công nhận chính đáng cho nỗ lực và thành tựu. Thành công là kết quả của quá trình cố gắng không ngừng nghỉ, là niềm hạnh phúc, tự hào và cũng là phần thưởng xứng đáng cho một con người. Cũng giống như một bó hoa tươi thắm, lời khen chân thành có thể tiếp thêm động lực, nuôi dưỡng niềm tin, giúp con người thêm kiên định và mạnh mẽ để vươn lên. Trong học tập, một lời khen của thầy cô có thể giúp học sinh tự tin hơn. Trong lao động, sự ghi nhận từ đồng nghiệp, cấp trên có thể trở thành động lực để con người cống hiến.
Thế nhưng, nhà thơ Văn Cao đã cảnh tỉnh: nếu “hằng ngày hằng ngày” bó hoa ấy được mang tới một cách sáo rỗng, nếu con người mải đắm chìm trong hào quang của lời khen, thì bó hoa lại trở thành “cái mồ chôn con người thành công ấy”. Thực tế đã chứng minh: khi ngủ quên trên chiến thắng, con người dễ sinh tự mãn, ảo tưởng về bản thân, đánh mất ý chí vươn lên. Câu chuyện của kình ngư Joseph Schooling từng giành HCV Olympic rạng rỡ nhưng rồi sớm phải từ giã sự nghiệp trong nuối tiếc là minh chứng cho việc sa ngã khi quá say sưa trong chiến thắng. Nguy hiểm hơn, có những lời khen bị biến tướng thành nịnh bợ, tâng bốc, khiến con người mù quáng, tự cao, ngạo mạn rồi đi vào thất bại. Lịch sử phong kiến từng ghi lại bi kịch của vua Trần Dụ Tông ham mê tửu sắc, nghe lời nịnh thần để rồi triều đại suy vong là một bài học cay đắng về sự nguy hại của những “bó hoa” giả dối.
Thông điệp của nhà thơ Văn Cao không phủ nhận giá trị của thành công hay lời khen, mà là lời nhắc nhở con người cần tỉnh táo, biết trân trọng đúng mức. Hãy xem thành công là điểm khởi đầu cho một hành trình mới chứ không phải bến đỗ cuối cùng. Hãy đón nhận lời khen như động lực để tiến bước, không phải tấm gương để soi ngắm bản thân mãi mãi.
Mạnh Tử từng nói: “Danh dự vượt quá thực tình là điều quân tử lấy làm hổ thẹn.” Quả thực, con người chỉ thực sự đáng trân trọng khi không ngừng nỗ lực, khi dám bước qua ánh hào quang của quá khứ để tiếp tục vươn lên. Thông điệp của Văn Cao là một lời cảnh tỉnh sâu sắc: thành công chỉ bền vững khi ta tỉnh táo trước những bó hoa ca tụng và kiên định trên con đường hoàn thiện chính mình.
